به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه خراسان جنوبی، مواد اولیه سبد بافی ساقه‌های دو درخت بنام سافت یا سافترگ «بیدمشک» و درخت بید قرمز است، این دو درخت ساقه‌های کشیده‌ای دارند که می‌توان از آنها برای سبد بافی استفاده کرد.

ساقه‌های سافت، سبز رنگ و ساقه‌های بید قرمز به رنگ قرمز است و می‌توان سبدهای سبز رنگ، قرمز رنگ و یا ترکیبی از این دو را تهیه کرد.

 تهیه و آماده کردن ساقه‌ها؛

 معمولا در فصل بهار که ساقه‌های این دو درخت آماده هستند، روستاییان خراسان جنوبی به کوه رفته و ساقه‌های سافت را می‌چینند و ساقه‌های بید قرمز را از باغها تهیه می‌کنند، سپس با جدا کردن شاخ و برگه‌های اضافی ترکه‌های بلند و مستقیم را که به مقداری کافی نازک باشند و قابلیت خم شدن را بخوبی داشته باشند، آماده می‌کنند.

 در صورتی که بافت سبد همزمان با چیدن ساقه‌ها انجام گیرد نیاز به خیس کردن ساقه‌ها نیست، در غیر این صورت باید ساقه‌ها را برای مدتی در آب خیس کرد تا برای پیچ و خم دادن آماده شود.

 روش بافتن سبد؛

 معمولا برای بافتن سبدها چهار عدد از ساقه‌ها را دو تا دو تا به هم می‌گیرند و بصورت عمود بر هم قرار داده و شروع به بافتن می‌کنند به این مجموعه چهارتایی «تو» می‌گویند.

 پس از آن بافت با دو تركه آغاز می‌شود، در ابتدا براي اينكه «تو»هاي سوار بر هم از حالت اوليه خارج نشوند، ‌بافتني ‌را تا زده و چهار تركه بين آن قرار مي‌گيرد،«دو بافتني روي 4 تركه‌، 2 بافتني زير 4 تركه» و بصورت 4 تا زير 4 تا رو از چهار طرف يك يا دو بار عبور داده‌، سپس هر‌ بافتني به روش يكي زير يكي رو، دور را دور مـربع تشـكيل شده‌، ‌بافته مي‌شود.

 در هر جايي كه سافت بافتني تمام شد دوباره سافت جديدي از جاي بافت قبلي عبور داده شده‌ و بافت ادامه مي‌يابد.

 در صورت تمام شدن طول «تو» مي‌توان سافت جديدي جايگزين کرد، گاهي اوقات براي بزرگ‌تر كردن دور بافت مي‌توان در حين بافت به تعداد توها نيز اضافه كرده كه در واقع اين مرحله از كار شبيه بافت شعاعي در بامبو ‌بافي است.

 هنگام بافت سبدهايي كه حالت گود دارند، برای گودي دادن به بافت، «تو» را با دست خم كرده و سافت بافتني را زير دست حالت داده‌ ‌و از لابلاي توها عبور می‌دهند، ‌با تكرار اين عمل به بافت، ‌حالت كفي و ديواره داده مي‌شود.

 برای كور كردن لبه سبد‌، توها را به داخل سبد خم كرده و زير بافتني‌هاي لبه سبد جاي مي‌دهند‌.

 مرحله بعد مرحله اصلاح سبد است، بعد از اينكه بافت سبد به اتمام ‌رسيد، نياز است سر سافت‌هاي اضافي اطراف سبد كه از بافت، بيرون قرار گرفته بوسيله كارد، برش داده شوند، بدين صورت بدنه سبد حالت هموار و يكنواخت‌تري به خود مي‌گيرد.

 برای تزیین سبدها و زیبا کردن آنها از ترکیب ساقه قرمز بید و سبز سافت استفاده می‌شود و معمولا سبدهایی که با ساقه‌های سبز رنگ ساخته می‌شود، از مقاومت بیشتری برخوردارند.

 نواحی ساخت سبدها؛

 در خراسان جنوبی هر جا که بوته‌های بیدمشک یافت شوند، معمولا این نوع سبدها ساخته می‌شوند، در شهرهای مختلفی همچون بیرجند، قاین و نهبندان از این سبدها بافته می‌شود.

 یکی از مراکز اصلی ساخت این سبدها روستاهای دو سوی کوههای باقران است.

 اگر هوس تهیه این سبدها را کردید، جدای اینکه از بازار می‌توانید تهیه کنید، می‌توانید با سفری به روستای «چهارده» هم آبشار چهارده را ببیند و هم با دیدن پیرمردان هنرمند سبد باف این روستا، روش ساخت سبدها را مشاهده کرده و انواع سبدهای بافته شده را از نزدیک ببیند و انتخاب کنید.

 انواع وسایلی که از سافت تهیه می‌شود :

 سبد: انواع سبد که نسبت به اندازه و کاربرد آنها اسامی مختلفی را به خود می‌گیرند؛ «کالک بیز» در اندازه بزرگ، «شلغم شوری» در اندازه‌های متوسط و «دوگ ریسی» در اندازه کوچک.

 تگیجه: تگیجه بصورت مسطح و گرد هستند و برای خشک کردن انواع برگه‌ها، کشک، گذاشتن نان و صاف کردن برنج مورد استفاده قرار می‌گیرند.

 شولگ: معمولا کشک‌های محلی را بعد از سابیدن در آن می‌ریزند تا خشک شود.

 كواره: سبد مستطيل شكل ته گودي كه ‌در گذشته، به دو طرف باركش وصل كرده و محصولاتي مانند انگور با آن حمل مي‌كرده‌اند.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: